چطور از OverThinking رها شویم؟

در دنیای امروز که دائم درگیر اخبار، شبکه‌های اجتماعی و فشارهای مختلف هستیم، ذهن خیلی راحت وارد حالت «بیش‌فکری» یا همان Overthinking می‌شود. فکر کردن زیاد به مسائلی که از کنترل ما خارج هستند، نه‌تنها آرامش‌مان را می‌گیرد، بلکه روی کار و زندگی‌مان هم تأثیر منفی می‌گذارد.

اما چطور می‌توان جلوی این افکار بی‌پایان را گرفت؟ یک مدل بسیار ساده و کاربردی به نام «دایره‌های کنترل، نفوذ و نگرانی» وجود دارد که کمک می‌کند تشخیص بدهیم دقیقاً باید ذهن‌مان را روی چه چیزهایی متمرکز کنیم.

دایره کنترل: چیزهایی که کاملاً دست خودمان است

در مرکز این مدل، دایره‌ای وجود دارد که مربوط به چیزهایی است که ۱۰۰٪ در اختیار ما هستند. مثل:

• افکار و احساسات خودمان
• واکنش‌مان به اتفاق‌ها
• انتخاب‌هایی که می‌کنیم
• تمرکزی که روی کارمان داریم
• اقداماتی که هر روز انجام می‌دهیم

وقتی انرژی و زمان‌مان را روی این موارد بگذاریم، احساس کنترل بیشتری بر زندگی‌مان داریم و ذهن‌مان آرام‌تر می‌شود.

دایره نفوذ: چیزهایی که می‌توانیم روی آن‌ها اثر بگذاریم

دایره بعدی شامل مسائلی‌ست که نمی‌توانیم مستقیماً آن‌ها را کنترل کنیم، اما می‌توانیم بر آن‌ها تأثیر بگذاریم. مثلاً:

• روابط خانوادگی یا دوستانه
• محیط کاری
• موفقیت شغلی
• جوّ اطراف‌مان
• تصمیمات مدیر یا همکار

با گفت‌وگو، رفتار حرفه‌ای، و ایجاد اعتماد می‌توانیم روی این موارد اثر بگذاریم. تمرکز روی این بخش باعث می‌شود کمتر احساس بی‌قدرتی کنیم و تأثیرگذارتر باشیم.

دایره نگرانی: چیزهایی که نه می‌توان کنترل‌شان کرد و نه تغییرشان داد

این بزرگ‌ترین دایره است و شامل همه چیزهایی‌ست که فقط می‌توانیم ناظر آن‌ها باشیم، مثل:

• جنگ و سیاست
• وضعیت آب‌وهوا
• اقتصاد کشور
• نظرات دیگران
• ترافیک، مرگ، گذشته، و اخبار

اگر زیاد به این مسائل فکر کنیم، ذهن‌مان خسته و نگران می‌شود. باید یاد بگیریم که این افکار را شناسایی کنیم و اجازه ندهیم وقت و انرژی‌مان را بگیرند.

چرا این مدل برای کار و زندگی مهم است؟

در زندگی شخصی و کاری، اگر دائماً نگران چیزهایی باشیم که خارج از کنترل ما هستند، به‌زودی دچار استرس و فرسودگی ذهنی می‌شویم. اما اگر یاد بگیریم بین این سه دایره تمایز قائل شویم:

• به‌جای نگرانی درباره اقتصاد، روی بودجه شخصی‌مان تمرکز کنیم.
• به‌جای خشم از رفتار دیگران، واکنش خودمان را مدیریت کنیم.
• به‌جای غرق شدن در اخبار منفی، مهارت یا پروژه جدیدی شروع کنیم.

در نتیجه، اعتماد‌به‌نفس‌مان بالا می‌رود و حس بهتری نسبت به زندگی پیدا می‌کنیم.

چطور از این مدل در زندگی روزمره استفاده کنیم؟

چند تمرین ساده برای استفاده روزانه از این مدل:

1. هر روز صبح چند دقیقه وقت بگذارید و دغدغه‌های ذهنتان را بنویسید. بعد مشخص کنید که هر کدام در کدام دایره قرار می‌گیرند.
2. هر شب از خودتان بپرسید: امروز بیشتر وقتم را در کدام دایره گذراندم؟
3. اگر فکری اذیت‌تان کرد، از خودتان بپرسید: «آیا می‌توانم این را کنترل کنم یا فقط نگرانش هستم؟»

جمع‌بندی: آرامش ذهن با یک انتخاب ساده

بزرگ‌ترین آرامش وقتی به‌دست می‌آید که بدانیم چه چیزهایی در اختیار ما هستند و بقیه را رها کنیم. دایره کنترل جایی‌ست که تغییر از آن‌جا شروع می‌شود. دایره نفوذ جایی‌ست که اثرگذاری ما معنا پیدا می‌کند. و دایره نگرانی؟ جایی‌ست که باید به آن لبخند بزنیم و عبور کنیم.

اگر هر روز حتی فقط کمی بیشتر در دایره کنترل زندگی کنیم، ذهن‌مان سبک‌تر، کارمان هدفمندتر، و زندگی‌مان شادتر خواهد شد.

اگر دوست داشتی، می‌تونم از همین مقاله یک پست اینستاگرام یا توییت هم برات آماده کنم. بگو کجا می‌خوای منتشرش کنی.