تلاش میلیاردرهای رمزارز برای مسدود کردن نور خورشید در کالیفرنیا: نگاهی به مهندسی اقلیم
- ⏱️ خلاصه ۲ دقیقهای
- مقدمه: رویای کنترل آب و هوا
- مهندسی اقلیم چیست؟ درک یک راه حل بحثبرانگیز
- پشت پرده: سرمایهگذاران رمزارز و جاهطلبیهای اقلیمی
- پروژههای بحثبرانگیز در کالیفرنیا: مسدود کردن نور خورشید
- چالشها و پیامدهای ناخواسته: آیا مداخله ارزش ریسک را دارد؟
- دیدگاههای مختلف: از ضرورت تا هشدار
- نتیجهگیری: آینده مهندسی اقلیم و مسئولیت ما
- پرسشهای متداول (FAQ)
⏱️ خلاصه ۲ دقیقهای
مقدمه: رویای کنترل آب و هوا
در سالهای اخیر، با شدت گرفتن بحران تغییرات آب و هوایی، بحثها پیرامون راهحلهای رادیکالتر برای مقابله با آن نیز افزایش یافته است. در این میان، مفهوم مهندسی اقلیم به طور فزایندهای مورد توجه قرار گرفته است؛ ایدهای که شامل دستکاری عمدی و در مقیاس بزرگ سیستمهای آب و هوایی زمین برای کاهش گرمایش جهانی میشود. اخیراً، خبرهایی مبنی بر سرمایهگذاری میلیاردرهای حوزه رمزارز در پروژههایی با هدف مسدود کردن نور خورشید در کالیفرنیا، این بحثها را وارد مرحله جدیدی کرده است. این رویکردهای جسورانه، در حالی که نویدبخش کاهش سریع دما هستند، اما مجموعهای از سوالات اخلاقی، زیستمحیطی و ژئوپلیتیکی را نیز به همراه دارند که نمیتوان آنها را نادیده گرفت.
مهندسی اقلیم چیست؟ درک یک راه حل بحثبرانگیز
بسیاری از ما با مفهوم تغییرات آب و هوایی و نیاز به کاهش انتشار گازهای گلخانهای آشنا هستیم. با این حال، مهندسی اقلیم یک گام فراتر میرود. آکادمی ملی علوم آمریکا مهندسی آب و هوا را به عنوان «دخالت بزرگ مقیاس و تعمدی انسان در سامانه اقلیم زمین» تعریف میکند که هدف اصلی آن مقابله با گرمایش جهانی است. این رشته علمی به دو دسته اصلی تقسیم میشود: حذف دیاکسید کربن (CDR) و مدیریت تابش خورشیدی (SRM). در حالی که CDR بر حذف گازهای گلخانهای از جو تمرکز دارد، SRM به دنبال کاهش میزان نور خورشید جذب شده توسط زمین است. این دومی، به ویژه با توجه به سرعت عمل بالقوه آن، توجه بسیاری از سرمایهگذاران و دانشمندان را به خود جلب کرده است.
روشهای SRM شامل تزریق ذرات بازتابنده به استراتوسفر، روشنسازی ابرهای دریایی، و حتی نصب آینههای غولپیکر در فضا میشود. در حالی که این ایدهها ممکن است شبیه به داستانهای علمی-تخیلی به نظر برسند، اما تحقیقات گستردهای در مورد آنها در حال انجام است. به عنوان مثال، تزریق ذرات سولفات به استراتوسفر، که اثر خنککنندگی فورانهای آتشفشانی بزرگ را تقلید میکند، یکی از روشهای مورد بررسی است. این روش، با وجود پتانسیل بالا، نگرانیهایی در مورد تغییر الگوهای بارش و پیامدهای منطقهای به همراه دارد. به همین دلیل، درک کامل مهندسی اقلیم و ابعاد مختلف آن برای هرگونه تصمیمگیری آینده بسیار حیاتی است.
پشت پرده: سرمایهگذاران رمزارز و جاهطلبیهای اقلیمی
در سال ۲۰۲۵، شاهد افزایش قابل توجهی در علاقه و سرمایهگذاری نخبگان فناوری و میلیاردرهای رمزارز در پروژههای مهندسی اقلیم، به ویژه در کالیفرنیا، بودهایم. این افراد، که اغلب رویکرد «سریع حرکت کن و چیزها را بشکن» (move fast and break things) سیلیکونولی را در پیش میگیرند، معتقدند که راهحلهای تکنولوژیک میتوانند به سرعت به مشکلات بزرگ آب و هوایی پاسخ دهند. بنیادهایی مانند بنیاد سیمونز، صندوق نوآوری پریتزکر، و بنیاد اقلیم کوادراتور که به شرکتهای سرمایهگذاری خطرپذیر مرتبط هستند، میلیونها دلار به تحقیقات SRM اختصاص دادهاند.
این سرمایهگذاریها، در حالی که از یک سو نشاندهنده فوریت بحران اقلیمی و تمایل به یافتن راهحلهای جدید است، از سوی دیگر بحثهایی را در مورد شفافیت، حکمرانی و خطرات احتمالی به راه انداخته است. برخی از منتقدان، این اقدامات را نوعی «خودسری» میدانند که میتواند بدون اجماع عمومی و بررسیهای علمی کافی، پیامدهای جبرانناپذیری داشته باشد. دیوید کیت، استاد علوم ژئوفیزیک در دانشگاه شیکاگو، معتقد است که اگر قرار باشد برای هر موضوع بحثبرانگیزی قبل از تحقیق، اجماع گستردهای حاصل شود، عملاً هیچ تحقیقی انجام نخواهد شد. این دیدگاه، تقابل بین سرعت عمل و احتیاط در مواجهه با یک بحران جهانی را به خوبی نشان میدهد.
پروژههای بحثبرانگیز در کالیفرنیا: مسدود کردن نور خورشید
کالیفرنیا به دلیل نوآوریهای تکنولوژیک و همچنین آسیبپذیری بالا در برابر تغییرات آب و هوایی، به کانون این آزمایشهای مهندسی اقلیم تبدیل شده است. پروژههای متعددی در این ایالت، با هدف کاهش دمای زمین از طریق مسدود کردن نور خورشید، در حال برنامهریزی یا اجرا بودهاند که هر یک با چالشها و واکنشهای خاص خود مواجه شدهاند.
روشنسازی ابرهای دریایی
یکی از این پروژهها، برنامه روشنسازی ابرهای دریایی دانشگاه واشنگتن است که قصد داشت تجهیزات پاشش آب نمک را در مساحتی حدود 3900 مایل مربع در سواحل غربی آمریکای شمالی، شیلی یا جنوب مرکزی آفریقا آزمایش کند. این فناوری با هدف افزایش درخشندگی ابرها و بازتاب بیشتر نور خورشید به فضا طراحی شده است. با این حال، یک آزمایش آزمایشی در آلامدا، کالیفرنیا، پس از واکنش شدید عمومی و دستور توقف مقامات محلی، لغو شد. این اتفاق نشان میدهد که حتی آزمایشهای کوچک نیز میتوانند با مقاومت جامعه مواجه شوند، به خصوص زمانی که شفافیت کافی وجود نداشته باشد.
تزریق ذرات معلق به استراتوسفر
روش دیگر، تزریق ذرات معلق (مانند سولفات) به استراتوسفر است که توسط استارتآپهایی مانند “Make Sunsets” نیز دنبال میشود. این شرکت حتی “اعتبارات خنککننده” را به فروش میرساند، شبیه به آفستهای کربن. این رویکرد، که میتواند با استفاده از هواپیماها یا بالونهای ارتفاع بالا انجام شود، به سرعت دمای زمین را کاهش میدهد. با این حال، منتقدان نگرانند که چنین اقداماتی میتواند الگوهای بارش را تغییر داده و پیامدهای پیشبینینشدهای برای کشاورزی و اکوسیستمها داشته باشد. برخی دانشمندان، از جمله پروفسور دانیل ویزیونی از دانشگاه کورنل، معتقدند که آزمایشهای علمی طراحی شده به خوبی بعید است الگوهای آب و هوایی را تغییر دهند، زیرا نزدیک به ۳۰ درصد سیاره در حال حاضر توسط ابرها پوشیده شده است. با این حال، عدم شفافیت و عدم مشورت با جوامع محلی، مانند آنچه در پروژه آرکتیک سوئد که توسط محققان هاروارد برنامهریزی شده بود، دیده شد، به بیاعتمادی دامن میزند.
چالشها و پیامدهای ناخواسته: آیا مداخله ارزش ریسک را دارد؟
مداخله در سیستم پیچیده اقلیم زمین، حتی با بهترین نیتها، میتواند پیامدهای ناخواستهای داشته باشد. یکی از بزرگترین نگرانیها، تغییر الگوهای بارش است که میتواند منجر به خشکسالی در برخی مناطق و سیل در مناطق دیگر شود. این امر میتواند امنیت غذایی را به خطر انداخته و به بحرانهای انسانی دامن بزند. علاوه بر این، مهندسی اقلیم ممکن است باعث اسیدی شدن اقیانوسها شود، زیرا این روشها مستقیماً سطح دیاکسید کربن در جو را کاهش نمیدهند.
مسائل ژئوپلیتیکی نیز از اهمیت بالایی برخوردارند. چه کسی تصمیم میگیرد که چه زمانی و چگونه از این فناوریها استفاده شود؟ آیا یک کشور میتواند آب و هوای خود را به ضرر کشور همسایه تغییر دهد؟ این سوالات بدون یک چارچوب حکمرانی بینالمللی قوی، میتواند به درگیریهای جدید منجر شود. همچنین، برخی نگرانند که تمرکز بر مهندسی اقلیم، تلاشها برای کاهش انتشار گازهای گلخانهای از طریق منابع انرژی پایدار و تغییرات رفتاری را تضعیف کند.
همانطور که تاریخ نشان میدهد، فورانهای آتشفشانی بزرگ که ذرات بازتابنده را به جو میفرستند، گاهی اوقات منجر به «سال بدون تابستان» شدهاند که با خشکسالی و قحطی همراه بوده است. این تجربیات طبیعی هشداری جدی در مورد خطرات دستکاری عمدی اقلیم هستند. بنابراین، هرگونه پروژه مهندسی اقلیم باید با احتیاط فراوان، شفافیت کامل، و با مشارکت گسترده ذینفعان جهانی انجام شود.
دیدگاههای مختلف: از ضرورت تا هشدار
در میان جامعه علمی و عموم مردم، نظرات متفاوتی در مورد مهندسی اقلیم وجود دارد. برخی از دانشمندان معتقدند که با توجه به عدم پیشرفت کافی در کاهش انتشار گازهای گلخانهای، مهندسی اقلیم میتواند یک گزینه ضروری باشد. آنها استدلال میکنند که خطرات ناشی از تغییرات آب و هوایی آنقدر زیاد است که نباید این فناوریها را به طور کامل نادیده گرفت، بلکه باید با آزمایشهای کنترل شده و مسئولانه، خطرات و مزایای آنها را به طور کامل درک کرد.
در مقابل، بیش از ۵۷۵ دانشمند خواستار ممنوعیت توسعه ژئومهندسی شدهاند، زیرا معتقدند که این فناوری «نمیتواند به صورت عادلانه، فراگیر و مؤثر در سطح جهانی اداره شود.» آنها نگرانند که این فناوریها، به جای حل مشکل، تنها مشکلات جدیدی را ایجاد کنند و توازن قدرت بین کشورها را بر هم بزنند. همچنین، بسیاری از فعالان محیط زیست و جوامع محلی، به ویژه جوامع بومی، از عدم مشورت و پیامدهای احتمالی این آزمایشها بر زندگی و محیط زیست خود ابراز نگرانی کردهاند.
این تفاوت دیدگاهها نشاندهنده پیچیدگی موضوع و نیاز به یک گفتگوی عمومی گسترده و شفاف است. تصمیمگیری در مورد مهندسی اقلیم تنها یک مسئله علمی نیست، بلکه یک چالش اجتماعی، اخلاقی و سیاسی است که نیاز به همکاری بینالمللی و در نظر گرفتن تمامی ابعاد دارد.
نتیجهگیری: آینده مهندسی اقلیم و مسئولیت ما
تلاش میلیاردرهای رمزارز برای مسدود کردن نور خورشید در کالیفرنیا، نمونهای بارز از رویکردهای جسورانه و در عین حال بحثبرانگیز در حوزه مهندسی اقلیم است. در حالی که بحران آب و هوایی نیازمند راهحلهای فوری و کارآمد است، اما هرگونه مداخله در سیستم طبیعی زمین باید با نهایت دقت و مسئولیتپذیری صورت گیرد. شفافیت، مشارکت عمومی، و یک چارچوب حکمرانی بینالمللی قوی، از الزامات اساسی برای پیشبرد تحقیقات و آزمایشها در این زمینه است.
آینده مهندسی اقلیم نامشخص است و هنوز سوالات بیپاسخ بسیاری وجود دارد. آیا این فناوریها میتوانند ناجی سیاره باشند یا تنها مشکلات جدیدی را به وجود خواهند آورد؟ پاسخ به این سوالات به تحقیقات بیشتر، بحثهای عمومی گسترده و تصمیمگیریهای عاقلانه از سوی رهبران و جوامع جهانی بستگی دارد. مهم این است که در جستجوی راهحلها، اصول اخلاقی و پایداری را فدای سرعت نکنیم و همواره منافع بلندمدت سیاره و ساکنان آن را در اولویت قرار دهیم.
نظر شما در مورد این مطلب چیه؟