جک دورسی اپلیکیشن پیامرسان بلوتوثی جدیدی را منتشر کرد که نیازی به اینترنت ندارد: آینده پیامرسان آفلاین
فهرست مطالب
مقدمه: بازگشت به ریشهها با پیامرسان آفلاین
در دنیای امروز که اینترنت و شبکههای اجتماعی بخش جداییناپذیری از زندگی ما شدهاند، تصور ارتباط بدون اتصال به اینترنت شاید کمی عجیب به نظر برسد. با این حال، جک دورسی، یکی از بنیانگذاران توییتر (اکس فعلی)، با معرفی اپلیکیشن جدید خود به نام “بیچت” (Bitchat)، بار دیگر مرزهای ارتباطات دیجیتال را به چالش کشیده است. این اپلیکیشن یک پیامرسان آفلاین است که کاملاً بر پایه شبکه مش بلوتوث کار میکند و نیازی به اینترنت، سرور مرکزی، شماره تلفن یا ایمیل ندارد. این گام، نه تنها یک نوآوری فنی است، بلکه نشاندهنده یک فلسفه عمیقتر در مورد آزادی بیان و مقاومت در برابر سانسور است.
بیچت چیست و چگونه کار میکند؟
بیچت یک اپلیکیشن پیامرسان همتا به همتا (peer-to-peer) است که ارتباطات را از طریق شبکه مش بلوتوث (Bluetooth mesh network) برقرار میکند. این بدان معناست که به جای ارسال پیامها از طریق سرورهای مرکزی، پیامها مستقیماً بین دستگاههای کاربران در محدوده بلوتوث جابجا میشوند. هر دستگاهی که اپلیکیشن بیچت را نصب کرده باشد، به عنوان یک گره در این شبکه عمل میکند و میتواند پیامها را به دستگاههای دیگر منتقل کند و بدین ترتیب، برد ارتباطی را فراتر از برد مستقیم بلوتوث افزایش دهد.
دورسی این پروژه را به عنوان یک “پروژه آخر هفته” آغاز کرده است تا با فناوریهای شبکه مش بلوتوث، رلهها، مدلهای ذخیره و ارسال پیام، رمزنگاری پیام و موارد دیگر آشنا شود. این اپلیکیشن با الهام از سیستمهای قدیمی مانند IRC (Internet Relay Chat) طراحی شده است، به طوری که کاربران میتوانند در اتاقهای گفتگوی موضوعی یا به صورت خصوصی با یکدیگر ارتباط برقرار کنند. این ویژگی، تجربه کاربری آشنایی را در یک محیط کاملاً نوین فراهم میکند.
یکی از جنبههای کلیدی عملکرد بیچت، توانایی آن در ارسال پیامها تا فاصله حدود 300 متری (328 یارد) است. اگر گیرنده دورتر باشد، پیام از طریق دستگاههای متصل دیگر در شبکه مش بلوتوث منتقل میشود تا به مقصد برسد. این قابلیت، بیچت را به یک پیامرسان آفلاین بسیار کارآمد در محیطهایی با دسترسی محدود به اینترنت تبدیل میکند.
تمرکززدایی و حریم خصوصی: اولویتهای اصلی
فلسفه پشت بیچت به شدت با ایدههای جک دورسی در مورد تمرکززدایی و حریم خصوصی همخوانی دارد. این اپلیکیشن به گونهای طراحی شده است که هیچ سرور مرکزی برای ذخیره پیامها وجود ندارد. پیامها به صورت سرتاسری رمزنگاری شدهاند و فقط در حافظه دستگاه ذخیره میشوند و به صورت پیشفرض ناپدید میشوند. این رویکرد به معنای آن است که هیچ اطلاعات شخصی، شماره تلفن یا آدرس ایمیلی برای استفاده از بیچت لازم نیست و فعالیت کاربران نیز ردیابی نمیشود.
دورسی همواره از آزادی بیان و مقاومت در برابر سانسور توسط دولتها و پلتفرمهای آنلاین حمایت کرده است. بیچت با حذف نیاز به زیرساختهای متمرکز، به طور بالقوه میتواند در برابر سانسور دولتی و قطع اینترنت مقاومت کند. این ویژگی، آن را به ابزاری قدرتمند برای ارتباط در مواقع بحرانی یا در مناطقی که دسترسی به اینترنت محدود یا کنترل شده است، تبدیل میکند. این رویکرد، پیامرسان آفلاین را به نمادی از مقاومت دیجیتال تبدیل میکند.
“پروتکلها، نه پلتفرمها: یک رویکرد تکنولوژیک برای آزادی بیان” – مایک مسنیک. این نقل قول به خوبی دیدگاه دورسی را در مورد ساخت سیستمهای باز و غیرمتمرکز توضیح میدهد.
موارد استفاده و مزایای پیامرسانهای بدون نیاز به اینترنت
قابلیتهای بیچت در سناریوهای مختلفی بسیار مفید واقع میشود:
- تجمعات بزرگ: در رویدادهایی مانند جشنوارههای موسیقی، کنسرتها یا تظاهرات که خدمات تلفن همراه ممکن است مختل شوند یا شبکه بیش از حد شلوغ باشد، بیچت میتواند ارتباطات را حفظ کند.
- بلایای طبیعی و قطعی اینترنت: در شرایط اضطراری مانند بلایای طبیعی که زیرساختهای ارتباطی آسیب میبینند، یک پیامرسان آفلاین مانند بیچت میتواند حیاتی باشد.
- حفظ حریم خصوصی و مقاومت در برابر سانسور: در کشورهایی که دولتها بر ارتباطات آنلاین نظارت میکنند یا اینترنت را قطع میکنند، بیچت ابزاری برای ارتباطات امن و خصوصی فراهم میکند. نمونههای تاریخی مانند استفاده از Bridgefy در اعتراضات هنگ کنگ نشاندهنده اهمیت این نوع اپلیکیشنهاست.
- مناطق دورافتاده: در مناطقی با دسترسی ضعیف یا عدم دسترسی به اینترنت، بیچت میتواند راهی برای ارتباط محلی فراهم کند.
این اپلیکیشن نه تنها یک راه حل برای مشکلات فنی است، بلکه پاسخی به نیاز رو به رشد کاربران برای حفظ حریم خصوصی و استقلال در ارتباطات است. همانطور که CNBC اشاره میکند، نسخه آینده بیچت از Wi-Fi Direct نیز پشتیبانی خواهد کرد تا سرعت و برد آن افزایش یابد.
چالشها و آینده پیامرسانهای آفلاین
با وجود پتانسیل بالای بیچت و دیگر پیامرسانهای آفلاین، چالشهایی نیز وجود دارد. برد محدود بلوتوث، حتی با شبکه مش، همچنان یک محدودیت است. همچنین، پذیرش گسترده کاربران برای ایجاد یک شبکه مش قوی و کارآمد ضروری است. با این حال، تعهد دورسی به پروژههای غیرمتمرکز و حریم خصوصی، میتواند به بیچت کمک کند تا جایگاه خود را پیدا کند.
آینده پیامرسانهای آفلاین ممکن است شامل ادغام با فناوریهای دیگر مانند Wi-Fi Direct برای افزایش برد و سرعت، و همچنین توسعه بیشتر پروتکلهای غیرمتمرکز باشد. این حرکت به سمت ارتباطات مستقل، میتواند تأثیرات عمیقی بر نحوه تعامل ما با یکدیگر داشته باشد، به خصوص در جهانی که نگرانیها در مورد نظارت و کنترل دادهها رو به افزایش است.
در نهایت، بیچت میتواند نه تنها به عنوان یک ابزار ارتباطی، بلکه به عنوان نمادی از جنبش بزرگتر به سمت اینترنت غیرمتمرکز و ارتباطات مقاوم در برابر سانسور عمل کند. این رویکرد به توسعه اپلیکیشنهای غیرمتمرکز نیز کمک شایانی میکند و مسیر جدیدی را برای توسعهدهندگان باز میکند.
نتیجهگیری: گامی بلند به سوی ارتباطات مستقل
جک دورسی با معرفی بیچت، بار دیگر نشان داده است که به دنبال راه حلهایی برای چالشهای اساسی در فضای دیجیتال است. این پیامرسان آفلاین که بر پایه بلوتوث کار میکند و نیازی به اینترنت ندارد، نمونهای برجسته از تعهد به حریم خصوصی، تمرکززدایی و آزادی بیان است. در عصری که ارتباطات ما به طور فزایندهای به زیرساختهای متمرکز وابسته است، بیچت یک جایگزین مهم و قدرتمند را ارائه میدهد.
این پروژه، اگرچه هنوز در مراحل اولیه خود است، اما پتانسیل زیادی برای تغییر نحوه ارتباط مردم در شرایط مختلف دارد. از بلایای طبیعی گرفته تا محیطهایی با سانسور شدید، بیچت میتواند به عنوان یک پل ارتباطی حیاتی عمل کند. آینده ارتباطات ممکن است به سمت شبکههای مستقل و مقاومتر حرکت کند و بیچت قطعاً در خط مقدم این تحول قرار دارد.
نظر شما در مورد این مطلب چیه؟